Het gaat niet goed met veel insecten waaronder honingbijen, wilde bijen, zweefvliegen en vlinders terwijl ze zo belangrijk zijn voor de natuur en ons voedsel. (Wilde) bijen bestuiven bloemen en bloesems en zijn daardoor onmisbaar in de fruitteelt en bij het verbouwen van bijna al onze groentes. Ook zijn bijen en alle andere insecten een belangrijk onderdeel van de voedselketen: ze staan op het menu van vogels en kleine diertjes, die weer gegeten worden door grotere dieren etc.
Daarom proberen we van de mandetuin een bijenparadijs te maken.
Dit groenvoer artikel werd geschreven in April 2025, door Jacqueline, bewoner van Mandora.
Dit doen we allereerst door géén bestrijdingsmiddelen te gebruiken en alleen ecologische en inheemse planten neer te zetten omdat het menu van de meeste insecten daarop is afgestemd. Veel van de gezellige bloembollen die in het voorjaar overal te koop zijn, worden behandeld tegen allerlei ziektes en zijn daardoor giftig voor bijen. Wij kiezen liever voor biologische, gifvrije bolletjes die verwilderen en elk jaar terugkomen.
De meeste wilde bijen leven maar een week of zes. Vanaf februari tot november leven er telkens andere soorten die op andere bloemen, de drachtplanten, vliegen. Daarom is het belangrijk dat er het hele jaar door voldoende voedsel in de tuin is voor de wilde of solitaire bijen. Daar waar honingbijen in hun bijenkasten door de imker worden bijgevoerd met suikerwater is de wilde bij afhankelijk van voedsel uit bloemen. Nectar zorgt voor de broodnodige energie en het stuifmeel levert de eiwitten voor de larven. Om het hele jaar rond voedsel in de tuin te hebben, moet een uitgekiend en goed getimed menu van bloeiende bomen, struiken en bloemen beschikbaar zijn. Eenjarige soorten leveren vooral nectar maar geen stuifmeel. Daarom zijn meerjarige soorten aantrekkelijker. In het vroege voorjaar zijn er de bloeiende hazelaar, de kerstroos of voorjaarsbolletjes als het sneeuwklokje of de krokus. In de lente bloeien wilg, gele kornoelje, smeerwortel of geranium. In de zomer zijn er meer dan genoeg bloeiende planten zoals de rudbeckia en cosmea en in het najaar bloeien o.a. de klimop, ijzerhard en hemelsleutel.
Naast deze door ons geplaatste struiken en planten, vallen vooral de gewoon voorkomende soorten in de smaak bij de bijen. Dit wordt ook wel onkruid genoemd. Met stip op 1 staat de paardenbloem die door alle bijensoorten veel wordt bezocht. Maar ook de rolklaver, akkerdistel, rode en witte klaver, het knoopkruid, de brandnetel of de gewone braam worden veel door bijen bezocht.
Het uitgekiende en jaar-rond voedselaanbod voor bijen wordt ook wel de “bijenboog” genoemd. Een belangrijk aandachtspunt in een ecologische tuin.
Naast voldoende voedsel is nestgelegenheid belangrijk voor wilde bijen. Van de 360 soorten wilde bijen die in Nederland voorkomen, maakt slechts 20% bovengrondse nestgangen. Dit doen ze gewoonlijk in holle bomen of verlaten nestgangen van houtwormen, in holle takken van de vlier en in gaten in dood hout.
Achter in de nestgang legt het vrouwtje een eitje in een hoopje stuifmeel en nectar, waarna ze de cel dichtmetselt. Zo vult ze de gang met hokjes achter elkaar, met daarin eitjes, nectar en stuifmeel.
Omdat er weinig natuurlijke mogelijkheid is om nestgangen te maken, helpen we de wilde bijen in Mandora met twee grote insectenhotels die gevuld zijn met holle takken en stengels, uitgeboorde boomstammen, leem en ander nestmateriaal.
We hebben er hierbij op gelet dat de hotels waterdicht zijn en dat alle holle gangetjes (in de stengels en de houtblokken) goed glad zijn afgewerkt. Anders kunnen de bijen hun vleugels namelijk beschadigen.
Ieder voorjaar is het een genoegen om op een zonnige lentedag bij het hotel te kijken hoe de jonge bijen uitkomen; eerst de mannetjes die druk zoemend wachten op de vrouwtjes. De mannetjes willen zo graag paren dat ze soms wel met vier of vijf mannetjes op een vrouwtje zitten. Op de foto is de witte snor te herkennen van de mannetjes van de gehoornde metselbij.
Zodra de vrouwtjes uit het ei komen, worden ze door een mannetje bevrucht, waarna ze weg vliegen. Op zoek naar voedsel om daarna eigen, nieuwe nestgangen te vullen.
Belangrijk hierbij is dat het voedsel, de nectar en het stuifmeel, in de buurt van het bijenhotel te vinden zijn. Want een vrouwtjes-bij moet efficiënt met haar energie om gaan. Ze kan niet honderden meters heen en weer vliegen tussen voedselbron en nestgang.
Het overgrote deel van de wilde bijen nestelt in de grond. Daarvoor is het belangrijk om delen van de tuin te laten verwilderen. Zorg voor losse takken en bladeren, vermolmde stronken hout, kale grond, rommelige hoekjes, spleten en kieren op het terras en rondom het huis. Hier kunnen zand- of metselbijen hun nest maken.
In Mandora hebben we recent een bijenburcht gebouwd: een onbegroeide, afgedekte zandheuvel die georiënteerd is op het zuiden. Doordat deze gebouwd is met zavelige klei of leem, zal de grond niet snel begroeid raken.
We zijn benieuwd of de bijenburcht gebruikt gaat worden en kijken regelmatig of er al sporen van bijen te zien zijn.
Hier lees je hoe in Mandora wordt omgegaan met duurzaamheid op diverse niveaus; sociaal, ecologisch, technisch, financieel.
Wellicht vind je hier wat inspiratie.
In Mandora wonen mensen die meer delen dan alleen een straatnaam. Samen bouwden we een ecologische woonwijk die een goed thuis biedt, niet alleen voor mensen maar voor alle fauna en flora.
De grote gedeelde binnentuin met veelal inheemse planten heeft een grote aantrekkingskracht voor allerlei insecten, vogeltjes, egels enz.
Maar er gebeurt meer in Mandora: We delen gereedschap in een gezamenlijke werkschuur. Er wordt voor je gekookt als je het zelf even niet kunt. Samen denken we na over hoe we ons energie- en watergebruik kunnen verlagen. etc.
Over sommige van deze activiteiten uit Mandora kun je hier lezen: Groenvoer
Het gaat niet goed met veel insecten en daarom proberen we van de mandetuin een bijenparadijs te maken. Hoe dan?
Een aantal bewoners doet al jaren mee met de nationale tuinvogel telling. Ook doen we ons best om een zo groot mogelijke biodiversiteit te stimuleren in onze gedeelde tuin. Hoe werkt dat? Wat doen we? Welke vogels zien we in de tuin? Lees verder...
Veel gewassen die wij doorgaans als onkruid zien, hebben een waardevolle betekenis, voor insecten, als medicijn of zelfs als voedsel. En aangezien iedereen in eigen tuin of omgeving wel ‘onkruid’ tegenkomt, kunnen we die onkruiden respectvoller tegemoet treden dan we soms doen. Of zoals ook wel gesteld wordt: onkruid bestaat niet!
Lees verder...
Aan de noord-oostzijde van Ecowijk Mandora hebben we 750 m2 geadopteerd van de gemeente via Ons Buiten. We hebben met de gemeente afgesproken om dit als kruidenrijk grasland te beheren.
Lees verder...
Bij goed geïsoleerde en (vrijwel) kierdichte huizen is ventilatie een heel belangrijk aandachtspunt. Een goed geïsoleerde en dichte woning is namelijk ingepakt in een soort dikke deken waar warmte noch lucht gemakkelijk doorheen kunnen. Daardoor zou je - als je daar geen tegenmaatregelen voor neemt - problemen kunnen krijgen met vocht en bedompte, muffe lucht.
Lees verder...
Sinds kort hebben 14 huishoudens in de ecowijk een regenwater systeem waarbij een zak met een capaciteit van 4,5 m3 in de kruipruimte is gelegd waarop de waterleidingen naar de toiletten, de wasmachine en de buitenkraan zijn aangesloten.
Lees verder...
Bewoners van de Ecowijk Mandora bezitten naast een privétuin ook een aandeel in de gemeenschappelijk mandelige tuin. Al in een vroeg stadium van het project is er besloten om de tuin ecologisch in te richten en te beheren.
Lees verder...
De kas van het buurthuis wordt volop gebruikt. Niet alleen om mensen te warmen, maar ook waarvoor een kas uitermate geschikt is: Planten!
Lees verder...
De werkgroep Monitoring in ecowijk Mandora richt zich op het in kaart brengen van het energieverbruik in de ecowijk en daarmee op het verminderen van het energieverbruik en het verhogen van het aandeel duurzame energie.
Lees verder...
De Houthakker: Mandora kent ook een digitaal "huis-aan-huis-blad" dat iedere twee weken verschijnt.
Het forum: Een laagdrempelige vorm voor praktische burenulp.
Lees verder...
Ons doel: woningen bouwen die èn duurzaam èn comfortabel zijn, maar die ook betaalbaar zijn en passen binnen de Houtense woningmarkt. Lees verder...
Een gemeenschappelijke ruimte, groot genoeg voor overleg met bewoners over onderhoud of begrotingen, maar ook gezellig genoeg om samen voetbal te kijken. Lees verder...
Hoe werkt dat zelf opvangen van regenwater, ook die ene stortbui van eens in de 50 jaar? Lees verder...
Er komen steeds meer initiatieven bij.
Interesse?
Bij de Omslag vind je veel informatie.
🚲 Fiets
Fiets naar de wijk Het Hout, vlakbij winkelcentrum Castellum. Onze wijk ligt aan de straat Het Hout.
Naast de bergingen op de parkeerplaats is ook een fietsenstalling.
🚆 Trein
Reis naar NS station Houten Castellum. Dan is het een kleine 10 minuten lopen in westelijke richting.
Uit het station (via de trap) rechtsaf (richting het winkelcentrum). Dan net voorbij het winkelplein rechtsaf, onder poort en over bruggetje linksaf, langs fietspad lopen tot aan de groene Vijfwal (= groene wal die onderbroken wordt door fietspad), linksaf (dus vóór de Vijfwal) en dan de eerste rechts, links het terrein van Mandora op.
🚙 Auto
A27 afslag Houten, via de rondweg afslag Antonius poli, Het Hout nemen. Dan rechts aanhouden richting Het Hout (ter hoogte van medisch centrum ‘Leebrug’). Na ruim honderd meter zie je straatnaamborden met Robiniahout en Het Hout. Daar is de ingang (houten landhek). Vlak vóór de Vijfwal (= groene wal rechts en links voor je) kun je parkeren, op het Merantihout.
